Mijn Dinkey Toys uit de vergetelheid

De Dinkey Toys op hun plek

In de vroege uurtjes heb ik mijn, na jaren weer tevoorschijn gehaalde Dinkey Toys, eindelijk te pronk kunnen zetten in de nieuwe vitrinekast, waarvoor ik zoveel heb moeten lijden.

Hier is het om begonnen:
mijn oude Dinkey Toys opgesteld in de pronkkast.

Mijn broer Brand

Als nakomertje van ruim na de Tweede Wereldoorlog had ik in de periode van wederopbouw al veel meer speelgoed, dan mijn lang voor de oorlog geboren broer en zusters ooit gehad hebben. Ook mijn broer kende nauwelijks speelgoed vanwege de oorlogsschaarste. Na de kweekschool, halverwege de vijftiger jaren, zat hij in dienst en kwam hij alleen de weekenden nog thuis. Vaak bracht hij dan een Dinkey Toy voor me mee: het speelgoed waar hij zelf zo graag me gespeeld zou hebben. Vanwege zijn diensttijd waren het ook wel eens militaire Dinkey Toys. Ik vond het leger interessant. Brand heeft zelfs een keer zijn schietwapen in zijn weekendtas mee naar huis gesmokkeld om het mij te laten zien. Een andere keer was hij als bijrijder op doorreis met een 'dikke Daf', ik heb toen tot halverwege de Goudmijnstraat, voorbij 'de kleine huisjes', mee mogen rijden, wat toen een diepe indruk op me heeft gemaakt. In 1956 kreeg ik van Sinterklaas een garage voor Dinkey Toys met een lift erin: 'Garage Mouse' met een paar plastic Disneyfiguren, zoals Dombo en Mickey Mouse.

De 'Garage Mouse', met lift en toonkamer,
waarvan ik niet wist dat mijn broer Brand die gemaakt had,
omdat ik hem van Sinterklaas kreeg.

Er stond ook een kleine groene platte vrachtauto met aanhangwagen, volgeladen met pepernoten. Pas later begreep ik dat mijn broer de garage zelf had gemaakt, ik kon dat bijna niet geloven, zo gaaf was de afwerking. Met verjaardagen heb ik ook wel eens Dinky Toys gekregen, zoals de grote gele kiepauto, die tante Nel op mijn 10e verjaardag voor me meebracht, en zelf kocht ik ook wel eens een Dinkey Toy bij Speet van mijn spaargeld, maar de meeste heb ik wel van Brand gekregen.
Ik heb lang met de Dinkey Toys gespeeld: bij mijn Märklintrein knipte ik dan wegen van bruin pakpapier. Als er een bandje miste kocht ik bij Speet een nieuw. Later gingen de Dinkey Toys in een doos en die werd omgekieperd in de kamer als er mensen met jonge kinderen op bezoek kwamen, dat ging me aan mijn hart, maar dat moest zo, want ik had immers speelgoed genoeg, waar ik toch niet meer mee speelde!
Toen ik een jaar of 16 was heb ik mijn dierbare speelgoed, spelletjes en verzamelingen veilig opgeborgen in de grote kist die vroeger al op zolder achter het gordijn stond.

Onthullen van de kist

Jaren is de kist niet meer open geweest, twintig of dertig jaar geleden heb ik er wat kinderboeken uitgehaald, maar daarna is de kist langzaam bedolven door spullen die in onbruik raakten. Stuk voor stuk heb ik alles weggenomen, tot de kist weer geheel zichtbaar was.

De plaats waar de kist van vroeger verborgen is.

De oude kist onthuld: 'Oben, nicht stürzen',
ongetwijfeld geregeld door mijn vader
nadat de machine die er ooit in vervoerd is, was uitgepakt.

Bedrijfsrestanten en oorkonden 

Tegen de kist stonden vooral karton en plaatmaterialen, resterend van de zeefdrukkerij, en er bovenop stond een oude Windowscomputer waarop ik testte hoe mijn websites op de Explorerbrowser reageerden en nog wat zeefdrukvormen uit mijn periode als informaticaonderwijzer op basisschool 'De (Nieuwe) Link'. Het was vermakelijk dat er een zeer oude kerstkaart tussen lag met een muziekje wat meteen begon te spelen, hij was van mijn zus Toos, van wie ik de volgende dag een kaart voor deze kerst zou krijgen. Er kwamen ook twee oorkonden tevoorschijn die ik in de 90er jaren heb vervaardigd.

Google animatie I van het onthullen

Google animatie II van het onthullen

Achterop lag een boek in een opengescheurde kerstverpakking. Toen ik het open maakte, wist ik het weer. Het was een kerstcadeau, wat ik optimistisch aan mijn dochter Iris had gestuurd, maar wat ze daarna boos heeft afgegeven in de drukwinkel 'Art Deco', die ik toen samen met een compagnon dreef in de Kerkstaat in Oss. Mijn wenskaart zit er nog ingeplakt: "Iris, Veel voorspoed, Moed, Vertrouwen en Doorzettingsvermogen in 1996! Oss, Kerst 1995, Pieter." Een diepe teleurstelling, want dat had ik niet verwacht, al was ze toen nog maar 15, en dacht ze nog dat het mijn schuld was dat ze geen zakgeld kreeg.

Kerstgeschenk en kerstkaart

Uitpakken

• Bovenop lag mijn oude, houten tennisracket, gekocht bij Piet van Dijk. Rond mijn 16 ben ik lid geweest van Hartogs Lawn Tennis Club, daar heb ik tennisles gehad van meneer Hubertus. De banen waren overdag bezet door ouderen, daarom gingen wij scholieren 's morgens om 7 uur tennissen, dan hadden we het rijk alleen. Het racket zit nog keurig tussen de spanklem, en de beschermhoes zag ik ook al.

Het uitpakken van de kist in negen fasen:
tennisracket, ruimtevaartpenningen, 'litho's' en mijn scriptie.

• Toen ik in Nijmegen op de Middelbare DetailhandelsSchool zat heb ik mijn eerste boek met werken van de graficus M.C. Escher gekocht. Ik was weg van de bijzondere afbeeldingen. Er komen zomaar drie reproducties van zijn litho's uit een koker. Daarnaast vond ik een repro terug van een litho van de Osse graficus Adriaan van den Berg: een afbeelding van de Hervormde Kerk, nu de Paaskerk. In 1984 heb op een fancy fair in de ontmoetingsruimte van de Paaskerk, als zeefdrukker naast de lithograaf Adriaan van den Berg gestaan.

Vooral de 'litho's' vallen op.

• Mijn vader kocht zijn hoeden in Oss bij Van Tongeren aan de Hooghuisstraat, waar ik altijd in de etalage keek, omdat daar van die leuke miniatuurhoedjes bijstonden. Toen de zaak werd opgeheven heb ik gevraagd of ik er een paar mocht hebben. Ik kreeg er 2, een strohoedje en een groen vilthoedje, maar dat laatste is ooit zoekgeraakt.
• Mijn scriptie voor de MDS, kwam ook weer voor de dag. Ik heb hem geïllustreerd met foto's van de verschillende typen detailhandel in Oss. Verbazend is dat ik van 1975 tot 1976 bij de aan de vaten herkenbare wijnhandel heb gewerkt: Caves Hubert.

Winkelcentrum 'De Rotonde' in Oss in 1970,
nog ongewis van het feit dat ik later nog een jaar
bij wijnhandel Remmen zou gaan werken.

• Er kwam een collage voor de dag van een afbeelding in een krant, waarover ik koppen heb geplakt van Adenhouer, Erhardt en Luns. Ik zat nog op de Ds. Piersonschool voor U.L.O. in Den Bosch toen ik die maakte.
• Er is een prachtige reproductie op schilderslinnen van een schilderij van Pieter Breughel de Jonge en een litho van Geertjan van Oostende, 'Cultuurvlieger voor het land van Maas en Waal' uit 1972.
• Voor het sinterklaasfeest van de peuterspeelzaal Hummeltje Tummeltje van Trui in de Dr. Hermanslaan, heb ik eenvoudige houten puzzels gemaakt met gekleurde stukjes die een zwartepietenkop vormen, het gezcht in schoolbordenverf met een krijtje en een sponsje.
• Er is nog de blauwe multo, die ik heb gebruikt op avondcollege Noctua, waar ik tijdens mijn diensttijd in Den Haag de lessen heb gevolgd. Dan is er nog een houten blok met een drukvorm erop van het R&D-laboratorium bij Bergoss. Later heb ik thuis zeeframen vervaardigd om proefdrukken op het lab te kunnen maken.

Een waterval van herinneringen uit de kist

• Alle bromfietsplaatjes die ik gehad heb, elk jaar een andere kleur, met het technische handboekje voor de Kaptein Mobylette, waar ik veel aan gesleuteld heb. Soms maakte ik van twee oude brommers een goeie.
• Rond 1968 ben ik lid geweest van toneelclub 'De Verenigde Spelers', later heb ik jaarlijks foto's gemaakt van de voorstellingen. Ik vond alles terug in een dikke map.
• En dan nog mijn Meccano, althans wat ervan over is gebleven, bij elkaar in een echt Blue Bandkistje.
• De wantjes heeft mijn moeder gebreid, en omdat ik nog niet kon lezen had ze er figuurtjes op geborduurd.
• Als muntenverzamelaar heb ik ook nog enkele mappen met prijslijsten en veilingcatalogi bewaard en bovendien mijn muntenkist: een Willem I-sigarenkist, waarin ik houten luciferdoosjes heb geplakt, waarvan ik de laatjes heb voorzien van een Meccanoschroefje, om ze open te kunnen schuiven, mijn Meccano gebruikte ik toch al niet meer. Achteraf heel onpraktisch, want je kunt je verzameling dan nooit overzien.
• In 5 archief mappen, gedateerd van 1967 tot 1971, heb ik van alles bewaard: een MDS-rapport met de aantekening 'Lui!', recepten voor buskruit en dynamiet, waarvan ik alleen het eerste heb uitgetest, gegevens over de Jeroen Boschtentoonstelling in 1967 en het antwoord op mijn brief aan Breznjev in 1964. (zie blog over de speldjes).
• Een schoenendoos met poppenkastpoppen, waar ik veel mee heb gespeeld. Maar ik ben begonnen met zakdoeken, waarin ik als hoofd een knoop langs de rand maakte, waar ik dan een potlood in stak zodat de rest van de doek de mantel vormde, en met als poppenkast een kartonnen doos, waarvan ik van een zijde de onderkant wegknipte en aan de andere kant de bovenzijde, zo gaf ik voorstellingen voor kinderen in de buurt.
• Diverse boeken, waaronder Sjors en Sjimmie, spelletjes, verdroogde gipsvormen en houtsneden en lino's, niet de afdrukken, maar de drukvormen zelf. Dit was de belangrijkste aanleiding om later geïnteresseerd te raken in de zeefdruktechniek.

Eindelijk mijn Dinkey Toys

Een voor een heb ik mijn Dinkey's uit de kist gehaald, de zwaardere modellen had ik al met de bandjes omhoog opgeborgen, maar vooral de auto's die netjes in de garage geparkeerd waren, leken wel zeer slappe banden te hebben. Ik heb ze voorzichtig beneden gebracht en uitgestald in de vitrinekast die ik daarvoor speciaal in elkaar gezet heb.

Negen fasen van het uitpakken van de kist

Een gedeelte van de inhoud, waaronder de Dinkey Toys,
uitgestald voor de kist.

De rest

Onder de garage was ook nog van alles verborgen, zoals blokkendoosjes, wasco's, boeken, spelletjes, en de doos van de Caran d'Achepotloden die ik op mijn zesde verjaardag van mijn peetoom Piet gekregen heb.

Suikerzakjes

Als laatste een paar plakboeken vol met suikerzakjes en een doos met doublures om te ruilen. Het nadeel van het verzamelen van suikerzakjes en -wikkels, was dat er geen orde in zat zoals bij postzegels, ik plakte ze in, geordend per afmeting en staand of liggend, maar uiteindelijk hebben de postzegels het gewonnen. Daar had je een catalogus van, met voor elke zegel een nummer!

De spullen uit de kist
die als laatste tevoorschijn zijn gekomen,
onderaan de albums met suikerzakjes.